İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay’ın göreve gelmesiyle birlikte, kent içi toplu ulaşımda uygulanan sübvansiyon ve tarife politikaları yeni bir boyut kazandı. Belediye bütçesinden toplu ulaşım hizmetlerine İzmir tarihinin en yüksek sübvansiyonu sağlanırken, artan maliyetlere rağmen ulaşım hizmetleri yurttaşlar için erişilebilir tutuldu.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, sürdürülebilir ulaşım hedefi doğrultusunda toplu ulaşım altyapısını güçlendirerek, İzmirlilere konforlu, hızlı ve uygun fiyatlı ulaşım imkanı sunuyor. Türkiye ekonomisinde artan taşıma maliyetlerine karşın, hizmet standartları korunuyor ve ulaşım ücretleri daha fazla sübvanse ediliyor.
Dr. Cemil Tugay döneminde, daha önce uygulamadan kaldırılan 90 dakika ücretsiz aktarma sistemi yeniden devreye alındı. Halk Taşıt uygulaması sürdürülürken, indirimli tarife politikaları genişletildi. Yalnızca ESHOT değil; İZTAŞIT, İZULAŞ, İZDENİZ ve Metro işletmeleri de İzmir Büyükşehir Belediyesi bütçesinden doğrudan sübvanse edildi. Bu politikaların temel hedefi, artan yaşam maliyetleri karşısında yurttaşların ulaşım harcamalarını azaltmak.
YÜZDE 83'ÜNÜ BÜYÜKŞEHİR FİNANSE EDİYOR
ESHOT Genel Müdürlüğü verilerine göre, otobüs bilet gelirleri toplam işletme giderlerinin yalnızca yüzde 17’sini karşılıyor. Buna karşılık, işletme maliyetlerinin yüzde 83’ü İzmir Büyükşehir Belediyesi bütçesinden finanse ediliyor. Benzer şekilde diğer ulaşım işletmelerinde de maliyetlerin önemli bir bölümü kamu kaynaklarıyla karşılanıyor.
Sübvansiyon politikaları hizmet kapasitesine de yansıdı. Dr. Cemil Tugay döneminde yapılan yeni düzenlemelerle İzmir’de hizmet veren hat sayısı 471'e çıkarıldı. Kent tarihinin en fazla hat sayısına sahip dönemlerinden biri yaşanırken, yeni hatlarla daha fazla yerleşim alanı toplu ulaşıma dahil edildi.
2025 yılı bütçesinde yıl başında 9 milyar TL olarak öngörülen ulaşım yardım kalemi, Dr. Cemil Tugay yönetiminde uygulanan destek politikaları doğrultusunda aralık ayı itibarıyla 11,2 milyar TL’ye yükseltildi. 2026 yılı bütçesinde ise İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından ESHOT Genel Müdürlüğü için 14 milyar TL yardım öngörüldü. Bu kaynakla, toplu ulaşım hizmetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve sübvansiyon politikalarının devam ettirilmesi hedefleniyor.
YURTTAŞIN BÜTÇESİNE AYLIK 900 LİRALIK DESTEK
90 dakika ücretsiz aktarma, Halk Taşıt indirimi, abonman genç kartlar, Anne Dayanışma Kartı ve genişletilen İZTAŞIT uygulamaları sayesinde, Dr. Cemil Tugay döneminde yurttaşların bütçesine aylık ortalama 900 TL katkı sağlanıyor.
Türkiye’nin büyükşehirleri arasında toplu ulaşım ücretleri karşılaştırıldığında, farklı şehirlerde uygulanan aktarma ve tarife sistemleri arasında ciddi maliyet farkları oluştuğu gözleniyor. İzmir’de ise uygulanan tarife yapısı sayesinde, artan ekonomik maliyetlere rağmen bir yetişkin yolcu 90 dakika aktarma sistemiyle 30 TL ile yolculuğunu tamamlayabiliyor. Farklı büyükşehirlerde uygulanan mevcut tarifelere göre, yetişkin bir yolcunun yolculuk maliyeti bazı kentlerde 5 aktarma ile 88 TL, 2 aktarma ile 51 TL, bazı kentlerde ise 3 aktarma ile 91 TL seviyelerine kadar çıkıyor. İzmir’de ise aktarma sayısından bağımsız olarak, 90 dakika içinde yapılan yolculuklar tek ücret üzerinden gerçekleştiriliyor.
